Cefetra weer in Nederlandse handen

Cefetra is een van oorsprong Nederlands handelshuis, gespecialiseerd in toelevering van agrarische grondstoffen aan de diervoeder-, voedingsingrediënten- en energiesector. Het bedrijf werd opgericht in 1899 als het 'Centraal Bureau' om de Nederlandse boeren te helpen om hun meststoffen gezamenlijk in te kopen. Het 'Centraal Bureau' vestigde zich in 1923 in Rotterdam en startte met de handel in granen en veevoeders. Na een fusie in 1972 stond het bedrijf bekend als Cebeco en zet het een handelsdivisie op voor diervoeding, waaruit uiteindelijk in 2002 Cefetra (Cebeco Feed Trading) ontstond. Het verhandelt jaarlijks om en nabij de 21 miljoen ton aan sojabonenmeel, granen, zonnebloempittenschroot en koolzaad. In 2013 werd Cefetra verkocht aan het Duitse BayWa.

Baywa (Bayerische Warenvermittlung) kan gezien worden als de Duitse tegenhanger van Cebeco. Het bedrijf werd in 1923 opgericht als een organisatie ten behoeve van boeren. Het bedrijf hield zich bezig met de toelevering van alles van een boer nodig heeft: kunstmest, zaden, machines, enz. In 2023 bereikte de omzet €23,9 miljard en dat was het moment dat er scheuren in de strategie ontstonden.

De bijna megalomane CEO Marcus Poellinger zag BayWa als een wereldspeler van formaat en liet het bedrijf in alle sectoren sterk groeien. Zelfs Cefetra ontkwam niet aan de branchevreemde overnames, want in 2022 werd 60% van de handelaar in noten en zuidvruchten Heinrich Brüning GmbH (en diens dochteronderneming Suntree GmbH) in Hamburg (Dui) overgenomen. Groot werd BayWa in de sector 'groene energie', maar de markt voor zonnepanelen stortte in. Tegelijkertijd nam de woningbouw in het zuiden van Duitsland sterk af, waardoor de afdeling bouwmaterialen verlieslatend werd. Bovendien namen de schulden enorm toe.

En dus moest er gereorganiseerd worden. CEO Marcus Poellinger ruimde het veld en het puinruimen kon beginnen. BayWa ging zich weer richten op de Beierse boer: kunstmest, zaden, machines. De rest van het bedrijf kon verkocht worden om de schulden te verminderen.

Op 10 juni 2025 werd bekend dat First Dutch, een investeringsbedrijf van de Rotterdamse tycoon Peter Goedvolk, alle aandelen van Cefetra had overgenomen voor een bedrag van ongeveer €125 miljoen. Dat is niet gek voor een bedrijf met een omzet van €5,3 miljard en een bedrijfsresultaat van €64,6 miljoen.

Zou Heinrich Brüning GmbH iets zijn voor Acomo, zo vroeg ik me even af, maar het blijkt dat het bedrijf zich voornamelijk bezighoudt met het verpakken van noten en zuidvruchten voor private label in Duitsland. Dat past niet bij de activiteiten van Acomo.

Cargill verlaat theeveiling in Mombasa. Goed nieuws voor Van Rees?

Na 40 jaar verlaat Cargill verlaat de Mombasa Tea Auction. Cargill Kenya Limited kondigde aan dat het zijn focus verlegt naar de productie van en handel in tarwe, maïs, gerst en sojabonen. Het betekent een behoorlijke tegenslag voor Keniaanse theeboeren, want het bedrijf was de belangrijkste koper op de theeveiling van Mombasa. Voor Royal Van Rees, dochteronderneming van het Nederlandse handelshuis Acomo, is het nieuws tweeslachtig, want het handelsvolume zal stijgen, maar de prijzen zullen dalen.

Dat Cargill zich terugtrekt uit de veiling, de grootste in zijn soort in Oost-Afrika, betekent vermoedelijk negatieve gevolgen voor zowel de theeprijzen als de inkomsten van boeren. De Mombasa Tea Auction is namelijk een belangrijke marktplaats voor Keniaanse thee, maar ook voor thee uit landen als Oeganda, Tanzania, Rwanda en Burundi. Zelfs Mozambique en Ethiopië verhandelen daar zo nu en dan hun thee.

Een woordvoerder van Cargill bevestigde het besluit om de veiling te verlaten, maar gaf geen reden. "We kunnen bevestigen dat Cargill het besluit heeft aangekondigd om zijn theeverwerkingsactiviteiten in Mombasa, Kenia, te sluiten. Dit heeft gevolgen voor 40 banen. We werken nauw samen met de getroffen medewerkers om een soepel overgangsproces te garanderen", aldus de obligate zinnen van de woordvoerder.

Het bedrijf heeft zijn aankopen op de veiling sinds 2023 al geleidelijk verminderd, wat al wees op een mogelijke verschuiving in focus op de theemarkt. In de negen maanden tot en met september 2024 kocht Cargill 22,6 miljoen kilo thee, voornamelijk uit Kenia, goed voor 5,86 procent van de totale thee die op de veiling werd gekocht. Deze daling van het aankoopvolume volgt op een daling van 44 procent ten opzichte van 2022, toen Cargill 38,7 miljoen kilo kocht. Op het hoogtepunt in 2022 was Cargill de grootste koper op de veiling, met 13,3 procent van de totale omzet, goed voor een jaarlijkse waarde van ongeveer $180 miljoen.

Wie profiteert?
Nu Cargill niet meer deelneemt, zullen verschillende andere grote spelers mogelijk kunnen profiteren, waaronder Global Tea Commodities, Chai Trading Company, LAB International, James Finlay en Mombasa Coffee, die samen ongeveer de helft van de markt in handen hebben.

Andere grotere bedrijven, zoals Royal Van Rees, Devchand Keshavji, Aditya Birla Global Trading, MJ Clarke en Abbas Traders, zullen naar verwachting ook profiteren van het vertrek van Cargill. Na het vertrek van Cargill zijn er 81 bedrijven actief op de theeveiling in Mombasa.

Cargills vestiging in Kenia is de oudste vestiging van het bedrijf op het Afrikaanse continent. De theehandel werd in 1948 opgericht door de gebroeders Ralli, die aanvankelijk in katoen handelden. Cargill nam Ralli in 1984 over.

De exit van Cargill Kenya Limited zal naar verwachting leiden tot een neerwaartse druk op de theeprijzen, waardoor de inkomens van boeren mogelijk dalen, terwijl ze juist hoopten op verbetering door de aanhoudende hervormingen van de sector in Kenia. Ook Royal Van Rees zal last krijgen van deze daling, wat al bleek uit de eerste kwartaalcijfers over 2025 van moederbedrijf Acomo: 'Tea sales declined by -18% in Q1 due to challenging market circumstances'.

Swartberg fuseert met Macadamia Group

Pindaverwerker Swartberg fuseert met de Macadamia Group tot de PrimeNut Group, aldus een persbericht dat op 24 mei 2025 verscheen op LinkedIn. Uiteraard wordt direct een emmer met positieve toekomstverwachtingen over de lezer geleegd, maar dat is iedereen intussen wel gewend.

Algemeen directeur Michael Levi meldt nog trots op de website van Swartberg dat ‘Als onafhankelijk familiebedrijf regisseren wij onze eigen toekomst. Hierdoor zijn wij wendbaar en flexibel en kunnen wij altijd onze doelstellingen op de wensen van onze klanten afstemmen.’

De combinatie tussen de Macadamia Group, onder beheer van Waterland Private Equity, en Swartberg lijkt op het eerste gezicht een wat onlogische, waarbij de activiteiten onderling maar weinig raakpunten vertonen.

Het in 1905 opgerichte Swartberg is bekend van zijn pindakaas, die vooral onder huismerk geproduceerd wordt, maar ook in de schappen staat onder het budgetmerk pcd. Tevens verkoopt het bedrijf pinda's onder de merken Trintel (in het lagere prijssegment) en Golden Hill (Amerikaanse pinda's in het topsegment). Onder die drie merken worden tegenwoordig ook cashewnoten aangeboden.

De Macadamia Group bestaat (sinds 2021) uit het bekende Katjang Pedis, gespecialiseerd in het aanbrengen van een pittige coating op pinda's, noten en zaden, alsmede (sinds 2023) Synergy Food, een importeur, verwerker en verkoper van amandelen, abrikozenpitten en aanverwante producten.

Er wordt in het persbericht niets gemeld over de eigendomsverhouding van het nieuwe bedrijf. Ik heb even contact gezocht met Michael Levi, maar die ontweek een antwoord. Ik vermoed dus dat Swartberg is overgenomen door Waterland. Het management van de nieuwe PrimeNut Group (nog geen website beschikbaar) zal worden gevormd door de directie van Swartberg en die van de Macadamia Group Waterland. Mijn vermoeden bleek juist, want de tekst van de melding bij de ACM luidde: 'Waterland wil uitsluitende zeggenschap verkrijgen over Swartberg'.

Deze fusie toont opnieuw aan dat de consolidatieslag binnen de sector nog volop gaande is. Zoals Mirjam van Thiel, financieel directeur van Acomo, al meldde in en interview met het Financieele Dagblad: ‘Wij geloven dat de markt verder moet consolideren om op de meest efficiënte manier te kunnen opereren, dus acquisities zijn zeker een belangrijk deel van de groeiplannen.'

Tradin Organics verbreedt portofolio

Tradin Organics, onderdeel van het beursgenoteerde handelshuis Acomo, breidt haar portfolio uit met een tweetal productgroepen: Pet Food and Care Products en Pediatric and Adult Nutrition.

Op 24 april 25 werd de productgroep Pet Food and Care Products gelanceerd. Het werd aldus omschreven: Tradin Organic supplies premium organic ingredients ideal for pet food and care formulations. With rising demand for plant-based, human-grade nutrition in the pet industry, our organic solutions support healthier, more sustainable products for pets.

De volgende maand, op 8 mei 2025, volgde de productgroep Pediatric and Adult Nutrition met de volgende beschrijving: Tradin Organic provides premium organic ingredients for pediatric and adult nutrition. Our program focuses on heavy metal control, robust testing protocol and quality control at the farm level to ensure safe, traceable, and nutritious products that support a sustainable food system.

Ik ben het met Tradin Organics eens dat beide nieuwe productgroepen een interessant toekomstperspectief bieden, al is het assortiment nog maar heel beperkt. Het is slechts een collectie van bestaande producten.

Het is dus beslist noodzakelijk dat het assortiment van beide nieuwe productgroepen wordt uitgebreid met nieuwe producten. Daarbij denk ik aan ingrediënten die bijvoorbeeld ook worden aangeboden door Van Eeghen, een eeuwenoud Amsterdams handelshuis dat zichzelf een aantal keren opnieuw heeft moeten uitvinden. Van Eeghen (omzet in 2024: ~€63 miljoen) heeft zich de laatste jaren gericht op de zogenaamde functional ingredients, wat een treffende omschrijving is van een richting die Tradin Organics ook in zou moeten slaan.

Functionele ingrediënten zijn bioactieve stoffen die een gunstig effect hebben op een of meer functies van het lichaam. Denk daarbij aan hoogwaardige ingrediënten voor babyvoeding, klinische voeding en sportvoeding. Ze worden vaak toegevoegd aan voedingsmiddelen om de gezondheidswaarde te verhogen. Het zijn dus ingrediënten met een hoge toegevoegde waarde.

Niet in plaats van de tegenwoordige strategie van Tradin Organics, maar aanvullend op het huidige assortiment.

Acomo: Is een omzet van €2 miljard eind 2029 reëel?

Tijdens haar eerste Capital Markets Day op 7 april 2025 presenteerde de tweehoofdige directie van Acomo, bestaande uit CEO Allard Goldschmeding en CFO Mirjam van Thiel, de financiële doelen op de middellange termijn (tot 2030).

In de komende vijf jaar wil Acomo namelijk een omzet bereiken van €2 miljard in 2030. Dat betekent een omzetgroei van €600 miljoen, gedreven door autonome groei en overnames.

Er ontstond in verschillende media en op beleggingsfora wat verwarring over de einddatum van die middellange termijn. Moest die vijfjarige termijn gerekend worden vanaf de Capital Markets Day, vanaf het begin van het verslagjaar of was 2030 simpelweg de gekozen einddatum.

Zelf meende ik dat het meest logische was dat het doel zou starten bij het begin van dit verslagjaar en zou eindigen aan het eind van het verslagjaar 2029. Dus van 1 januari 2025 tot 31 december 2029. Ik heb maar even gemaild met Acomo en volgens CEO Allard Goldschmeding had ik daarin gelijk.

Goed, hoe lastig zou het kunnen zijn om die €2 miljard in 2030 te bereiken. Welnu, dat blijkt wel mee te vallen. Als we de normale problemen (dalende dollar, dalende grondstoffenprijzen, etc.) even buiten beschouwing laten, dan betekent een einddoel van €2,000 miljoen ten opzichte van €1362.8, zijnde de omzet over 2024, slechts een jaarlijkse omzetgroei van 8 procent.

Die 8 procent blijkt ook precies de gemiddelde historische omzetgroei van Acomo tussen 2015 en 2024 te zijn. Dus, zonder enige extra accelleratie van de omzet zou Acomo die €2 miljard al kunnen bereiken.

[Bron: Acomo - AGM 2025]

Als we dan eens een blik werpen op de eerste kwartaalcijfers van 2025 dan blijkt de omzet al met 16 procent gestegen te zijn tot €388.8 miljoen. Als we ook hier alle potentiële tegenslagen buiten beschouwing laten dan kan de omzet over 2025 al uitkomen op (€388.8 miljoen x 4 kwartalen =) €1,555.2 miljoen. Dat betekent dat, om de gehoopte €2 miljard in het verslagjaar 2025 te kunnen bereiken, Acomo slechts een jaarlijkse omzetgroei van 6.5 procent dient te behalen.

Wat betekenen deze uitkomsten?
In eerste instantie lijkt bedrijf zichzelf uitdagende doelen te hebben gesteld, maar dat blijkt in de praktijk behoorlijk mee te vallen. Slechts bij een beperkte jaarlijkse omzetgroei wordt het einddoel al bereikt en dan zijn de verwachte overnames nog niet eens meegerekend.

Acomo meldde tijdens de Capital Markets Day namelijk ook dat de omzet van hun potentiële overnames tussen de €20 en €400 miljoen zal liggen.

Dat alles betekent dat Acomo bij een acquisitie van behoorlijk formaat al snel richting een omzet van €3 miljard in het verslagjaar 2029 zou kunnen gaan.

Conclusie
Een omzet van €2 miljard op 31 december 2029 is eenvoudig te bereiken en ik verwacht dat Acomo ons wel eens zou kunnen verrassen door op die datum een omzet te kunnen rapporteren van bijna €3 miljard. Mits de omzet van de potentiële overnames groot genoeg zal zijn.

De wereldwijde handel in Cacao

Vorig jaar dreef een cacaotekort de prijzen voor Europese chocolademakers en consumenten op, een probleem waar bijvoorbeeld het Nederlandse handelshuis Acomo een behoorlijke tegenslag van ondervond. Het tekort aan cacao was grotendeels te wijten aan een uitzonderlijk nat regenseizoen en een virale cacaoziekte die de oogst van 2023|2024 in West-Afrika ernstig trof. Volgens experts uit de sector zal de situatie in 2025 echter verbeteren. In een eind februari 2025 gepubliceerd rapport schatte de Internationale Cacao Organisatie (ICCO) dat de oogst van 2024|2025 naar verwachting een overschot zal laten zien, na drie opeenvolgende jaren van tekorten.

Zoals de grafiek laat zien, is de wereldwijde cacaomarkt voor haar aanbod sterk afhankelijk van oogsten in de Golf van Guinee. Bijna 65 procent van de cacao wordt geoogst in slechts vier West-Afrikaanse landen: Ivoorkust (38 procent), Ghana (12 procent), Nigeria (7 procent) en Kameroen (7 procent). Zuid-Amerika staat qua volume op een verre tweede plaats, met Ecuador en Brazilië als belangrijkste producerende landen, goed voor respectievelijk 10 en 4 procent van de wereldproductie.

Het overgrote deel van de cacao wereldwijd wordt vervolgens geëxporteerd naar Europa en Noord-Amerika, waar het wordt verwerkt tot chocolade en voornamelijk wordt geconsumeerd. Nederland, Duitsland en België importeren bijvoorbeeld samen ongeveer 25 procent van alle geoogste cacaobonen. Dit maakt de Europese Unie de grootste cacao-importeur ter wereld, goed voor 60 procent van de wereldwijde import. De Verenigde Staten en Canada importeren samen het equivalent van ongeveer zeven procent van de wereldproductie. In Nederland is Crown of Holland, onder deel van het handelshuis Acomo, een groeiende verwerker.

Acomo organiseert eerste Capital Markets Day

Op 7 april 2025 organiseerde Acomo haar eerste Capital Markets Day (Persbericht). Het op de Amsterdamse beurs genoteerde bedrijf verhandelt een veelheid aan plantaardige voedingsingrediënten en leed volgens sommige beleggers wat aan een gebrek aan informatievoorziening.

De tweehoofdige directie, bestaande uit CEO Allard Goldschmeding en CFO Mirjam van Thiel, presenteerde haar plannen voor de groei en financiële strategie voor de hele groep, waaronder de introductie van financiële doelen op de middellange termijn (tot 2030).

De doelen
In de komende vijf jaar verwacht Acomo de volgende doelen te kunnen bereiken:
- Een omzetgroei van €600 miljoen, waardoor de totale omzet in 2030 €2 miljard zal bereiken, gedreven door autonome groei en overnames;
- Een verbetering van de EBITDA-marge tot 9%, door te focussen op toegevoegde waarde;
- Een consistent sterke balans, om volatiliteit te beheren en veerkracht te behouden, met een gemiddelde leverage ratio op de middellange termijn van 2,5 of lager;
- Aanhoudende, aantrekkelijke dividenduitkeringsniveaus met een gemiddeld uitkeringsniveau van ten minste 70%.

[Source: Acomo]

CEO Allard Goldschmeding meldt: "Acomo zet zich in om routes naar gezondere voeding te creëren en deze Capital Markets Day schetst onze strategie om dit te bereiken. Plantaardige voedingsingrediënten spelen een cruciale rol in de evoluerende wereldwijde markt en onze portfolio van bedrijven positioneert ons als de leidende partner voor conventionele en biologische plantaardige oplossingen over de hele wereld."

"Gesteund door onze roots, sterk management en bewezen bedrijfsmodel, hebben we er vertrouwen in dat we onze ambities op de middellange termijn kunnen waarmaken en aandeelhouderswaarde kunnen blijven creëren."

Wat kunnen wij leren van deze eerste beleggersdag?

EBITDA en Dividend
Een EBITDA-marge van 9% op een omzet van €2 miljard betekent een EBITDA van €180 miljoen of, omgerekend, circa €100 miljoen nettowinst, wat kan leiden tot een winst per aandeel van circa €3,50. Met een geschat uitkeringspercentage van tenminste 70% zal het dividend over 2029 uit kunnen komen op €2.45 (thans €1.25).

Overnames
Het belangrijkste nieuws is dat Acomo zich vastlegt op een omzetgroei van €600 miljoen in vijf jaar. Omdat de omzet in het verslagjaar 2024 uitkwam op €1,362.8 is die €600 miljoen een verwachte omzetgroei van bijna 50% ten opzichte van de omzet van 2024. Dat einddoel is dus het verslagjaar over 2029 en niet 2030, zoals sommige media meldden.

Dit kan alleen maar bereikt worden door regelmatige winstgevende overnames. Acomo meldt dat de omzet van hun potentiële overnames tussen de €20 en €400 miljoen zal liggen. CFO Mirjam van Thiel gaf ook aan of de focus op de mogelijke kandidaten in Europa, de USA of beide zou liggen (zie bovenstaand schema).

[Update 8 april 2025] In het Financieele Dagblad verscheen een artikel met de titel 'Handelsoorlog? Voor Acomo zijn barrières onderdeel van het dagelijks leven’. Daarin meldt CFO Mirjam van Thiel "Wij geloven dat de markt verder moet consolideren om op de meest efficiënte manier te kunnen opereren, dus acquisities zijn zeker een belangrijk deel van de groeiplannen".

[Update 22 april 2025] De Telegraaf volgde met een artikel, getiteld 'Noten- en zadenleverancier Acomo op overnamepad voor €2 miljard omzet: Wereldbevolking groeit, mensen moeten blijven eten'. Daarin meldt de directie: "We hebben een lange lijst kandidaten. Er zijn altijd wel partijen te koop. Maar je moet er samen uit komen." De balans van Acomo is volgens CFO Mirjam Van Thiel stevig genoeg om overnames deels met eigen middelen en deels met bankfinanciering te doen. Kleinere aankopen, zoals die van specialist Delinuts Nordics in 2024, kunnen uit kasreserves betaald worden, stelt zij.

Pindakaas voor dames?

Vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw wist 'Petje Pitamientje' ons te vertellen dat pindakaas zo gezond was. Met de (nog steeds) herkenbare woorden: "Mijn moeder zegt dat het goed voor me is, omdat er zo veel pitamientjes in zitten. Stom, hè? Ik vind het 'woon lekker", stal hij jarenlang de show.

Pindakaas is rijk aan plantaardige vetten en eiwitten, vitamine B1, vitamine B3, vitamine E, linolzuur, inositol en resveratrol. Als je een volkoren boterham met 100% pindakaas consumeert, krijg je dus veel belangrijke voedingsstoffen binnen. Pindakaas zit dus bomvol gezonde stoffen, noodzakelijk voor de groei van kinderen en het in goede staat houden van volwassen lichamen. Voor baby's is het zelfs van levensbelang, omdat een eerste boterham met pindakaas een pinda-allergie kan voorkomen.

Nu zou je denken dat er niet zoveel aan pindakaas gesleuteld hoeft te worden, want het is immers gezond voor iedereen in iedere levensfase. Nu denkt een fabrikant in India dat er een markt kan zijn voor pindakaas die speciaal op dames gericht is.

StrongHer Peanut Butter is, zo claimt Sundrop Brands, India's eerste en enige pindakaas die speciaal op vrouwen is afgestemd. Deze pindakaasvariant is rijk aan voedingsstoffen die essentieel zijn voor het welzijn van vrouwen. Bovendien bevat elke portie 34% proteïne (ofwel eiwitten), wat aanzienlijk hoger is dan andere pindakaasopties. Sundrop StrongHer is de gemakkelijke en smakelijke manier voor vrouwen om sterk te blijven, hoe zwaar het leven voor hen ook wordt.

Nu heb ik geen enkele illusie dat een Nederlandse pindakaasfabrikant dit als een nieuwe aanvulling van hun assortiment zal navolgen, maar het toont wel de creativiteit die sommige fabrikanten hebben om hun producten een edge te geven ten opzichte van die van hun concurrenten.

Als dit artikeltje slechts een glimlach bij de lezer oplevert, dan heb ik mijn doel bereikt.

Investeringmaatschappij koopt The Spice Factory

Het moet een treurig gevoel zijn voor de medewerkers van The Spice Factory toen bekend werd dat de Nederlandse investeringsmaatschappij Gimv de meerderheid van de aandelen van hun bedrijf kocht van de Belgische investeringsmaatschappij Gilde Equity Management en Davy De Muyer.

In 2023 meldde De Muyer nog 'Ik ben absoluut nog niet van plan te verkopen', zegt de ondernemer. "Ik zie nog te veel mogelijkheden. Ook Gilde heeft geen plannen voor een verkoop".

Je kent zo langzamerhand wel de vaste zinnetjes uit het ronkende persbericht: Men zal "herinvesteren in de volgende groeifase van het bedrijf".

The Spice Factory, gevestigd in de Belgische plaats Eigenbrakel ofwel Braine l'Alleud, is de marktleider in private label gedroogde culinaire kruiden & specerijen in de Benelux, die zowel retailers als de foodservice bedient met hoogwaardige, op maat gemaakte oplossingen.

Historie
The Spice Factory werd in 1982 opgericht door Anne-Marie Stevens en Christian Vanvaeck als International Spice Food Import, kortweg ISFI. De Muyer kocht het bedrijf in 2014 samen met het investeringsfonds Gilde Equity Management, dat een nipte meerderheid heeft. Sinds de overname verdubbelde de omzet tot €50 miljoen. Na dik 40 jaar is een van de grootste kruidenverkopers van Europa. Het is bekend van het horecamerk ISFI en het consumentenmerk Piet Huysentruyt.

The Spice Factory groeide vooral door zich te focussen op supermarkten, die nu goed zijn voor 80 procent van de omzet. Daarnaast groeide de export van 25 naar 60 procent van de verkoop.

Join the family
Bij Gimv wordt The Spice Factory vermoedelijk ondergebracht bij de Blendwell Food Group, waartoe ook Snack Connection behoort. Zij verkochten recent hun dochteronderneming Choco Support aan Menken Orlando, waarin de Duitse grootmacht Intersnack Group een meerderheidsaandeel heeft.

Kwartetten
Conimex is eind 2024 verkocht. Inproba is begin 2025 verkocht. De grote uitverkoop lijkt begonnen.

Tradin Organics ondersteunt kokosbloesemsuikerboeren

Tradin Organics, dochteronderneming van het beursgenoteerde Acomo, heeft een subsidie met een looptijd van drie jaar gekregen van het Social Sustainability Fund van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) om de werkomgeving voor naar schatting 2,275 kokosbloesemsuikerboeren in Indonesië te verbeteren en een stabiele, hoogwaardige levering te garanderen.

Samen met hun partners Daya Alami, Inagro, LPPSLH en Imset lanceerde Tradin Organic in november 2024 het project "Indonesia's Sweet Spot: Livelihood Resilience through Innovation for Safe, Organic Coconut Sugar Production".

"Indonesia's Sweet Spot: Livelihood Resilience through Innovation for Safe, Organic Coconut Sugar Production" klinkt nogal imposant en dat is natuurlijk ook een beetje de bedoeling.

Het project wordt ondersteund door het Subsidieprogramma Verantwoord Ondernemen (SPVO), voorheen Social Sustainability Fund (SSF), via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en heeft als doel de levensomstandigheden van Indonesische boeren te verbeteren, hun werkomstandigheden te verbeteren en een duurzame levering van hoogwaardige, verantwoord geproduceerde kokosbloesemsuiker veilig te stellen voor Tradin Organics.

Kokosbloesemsuiker ofwel gula djawa, zoals het in Indonesië wordt genoemd, wordt gemaakt van de nectar van de kokosbloesem, die eerst wordt gekookt en gereduceerd tot een cake, voordat het wordt vermalen tot suiker. Het unieke smaakprofiel van dit product maakt het een geweldig alternatief voor rietsuiker en bietsuiker. Naast een tafelzoetstof kan dit product worden gebruikt om veel producten te zoeten, zoals dranken, chocolade en zoetwaren.

Het drie jaar durende project zal zich voornamelijk richten op circa 2,275 boeren en hun huishoudens in Midden-Java (Indonesië).

Door maatschappelijk verantwoorde bedrijfspraktijken binnen de toeleveringsketen van kokosbloesemsuiker te versterken, wil Tradin Organic voldoen aan de groeiende vraag van de markt naar biologische, koolstofarme ingrediënten en tegelijkertijd de algehele werkomgeving voor boeren verbeteren.

Het is opnieuw een perfect voorbeeld van een publiek-private samenwerking, waarbij de overheid zijn beleid verwezenlijkt doordat Tradin Organics precies weet hoe dat doel bereikt moet worden. Tegelijkertijd profiteert Tradin Organics van het feit dat ze een betere (en beter gecontroleerde) aanvoer van biologische kokosbloesemsuiker kunnen aanbieden aan hun klanten.

Nederlands zout uit Venezuela

In de 16de eeuw had Nederland meer zout nodig. Veel meer. Die zoutbehoefte van voornamelijk Holland, Zeeland en Friesland was vooral door het haringkaken enorm gestegen. Alleen al de Hollandse haringvloot groeide in een tijdsbestek van 100 jaar van 150 schepen (in 1550) tot 4000 (in 1650). Door het inzouten van de haringen werden ze geconserveerd en konden daardoor een belangrijk exportartikel naar de Baltische staten worden.

[De Slag om Punta Araya - La Batalla de Punta Araya]

De voornaamste zoutleveranciers van de Nederlanden waren tot 1580 Frankrijk en Portugal. In dat jaar werd Portugal echter veroverd door Spanje, waarmee de Republiek in oorlog verkeerde. Bovendien verloren 'we' in 1598 ook nog eens de toegang tot de Portugese zoutleveranciers in Kaapverdië.

Het zout van de enig overgebleven leverancier, Frankrijk, was echter lang niet voldoende en dus werd maar besloten om het zout uit het Caraibisch gebied te halen. In 1599 vaart de eerste zoutvloot naar het destijds Spaanse Venezuela om daar stiekem zout te laden. Dit werd aanvankelijk gedaan door middel van smokkel, maar men werd steeds brutaler en er werden eigen Nederlandse zoutpannen ingericht, met name bij de westpunt van de Punta de Araya en wat nabij gelegen eilanden, waaronder Isla de Tortuga (1624 tot 1638)[1]. Een jaar later varen al zo'n 100 schepen naar Venezuela.

Het illegaal gewonnen zout van Araya was van ongewoon goede kwaliteit en bovendien 'belastingvrij'. De Nederlanders hielden zich uiteraard ook bezig met smokkel en bedreven wat piraterij, bedreigden de parelvisserij op Margarita Island en waren te talrijk voor de lokale Spanjaarden om tegenstand te bieden.

De lezer zal begrijpen dat deze situatie niet lang kon voortduren zonder dat Spanje tegenmaatregelen zou nemen. In 1603 begonnen ze met de plannen voor de bouw van een fort.

In 1605 leverden acht Hollandse schepen een gevecht met een Spaans eskader. Zij werden verslagen en hun zoutpannen op Araya werden daarna vernietigd. Bovendien werden de gevangenen, waaronder de Hollandse commandant, opgehangen. Dat ontmoedigde voor enkele jaren de Hollandse pogingen het schiereiland te bezetten.

[De restanten van Castillo de Santiago de Arroyo]

Om te zorgen dat de zoutpannen voor de Hollandse zoutvaarders onbereikbaar werden, bouwden de Spanjaarden in de jaren 1620-1621 een vesting op de westpunt van het schiereiland Araya. De Spaanse naam van de vesting was Castillo de Santiago de Arroyo. De teleurgestelde Hollanders noemden het 'Fort Kostverloren'.

Na flink wat schermutselingen moesten de Hollanders zich uiteindelijk dus gewonnen geven: de (al vernielde) zoutpannen in Venezuela waren onbereikbaar geworden. Daarop zocht men andere locaties voor de zoutwinning op de strategisch gunstiger gelegen Caribische eilanden, vooral Bonaire (zie hier) en Sint Maarten. Het was voor de WIC een van de voornaamste redenen geweest eilanden in de Caribische Zee in bezit te nemen.

[1] Antczak: Islands of Salt: Historical Archaeology of Seafarers and Things in the Venezuelan Caribbean, 1624–1880 - 2019

Tradin Organics en Organic Development Finance (ODF)

Jezelf profileren als een bedrijf dat puur biologische producten verhandelt heeft zo zijn voordelen. Je kunt je filosofie namelijk uitdragen. Organisaties, die zich inzetten om de levensomstandigheden van de minder bedeelde mens te verbeteren of die de flora en fauna van ongerepte oerwouden proberen te beschermen, zijn soms genegen om geld te doneren om via jouw bedrijf de wereld te verbeteren.

[Bosvriendelijke biologische cacao]

Tradin Organics, dochteronderneming van het beursgenoteerde Acomo, is zo'n bedrijf. Tradin Organics richtte in 2020 de stichting Organic Development Finance (ODF) op. Met de oprichting van ODF, ondersteund door USAID West African Trade and Investment Hub en GIZ, het belangrijkste ontwikkelingsagentschap van Duitsland, voerde Tradin Organic haar visie uit om waarde toe te voegen aan haar toeleveringsketens door een echt marktgedreven financieringsinstrument te creëren, om de financieringskloof aan te pakken waarmee veel biologische bedrijven in ontwikkelingslanden worden geconfronteerd door toegang tot kapitaal te openen en hun groei en innovatie te ondersteunen. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van lokale gemeenschappen; economisch, sociaal en ecologisch, en leidt tot een veerkrachtigere toeleveringsketen.

Eind 2024 had ODF al een portefeuille opgebouwd van 14 transacties met 8 bedrijven. De volgende overeenkomst werd op 19 november 2024 afgesloten met de Nederlandse investeerder Invest International met een schuldfaciliteit van €10 miljoen.

Deze financiering zal de capaciteit van ODF verder uitbreiden om eerlijk geprijsde, broodnodige werkkapitaalleningen te verstrekken aan op biologische gericht kleine en middelgrote ondernemingen in opkomende markten. Deze bedrijven spelen een cruciale rol bij het opschalen van duurzame, biologische landbouw en het verbinden van kleine boeren met wereldwijde markten.

[Vrouwen aan het werk in een verwerkingsfabriek voor biologische cashewnoten in Brazilië]

Uiteraard is ODF een onafhankelijke stichting die wordt beheerd door FOUNT, een Nederlandse impactfondsbeheerder die bekend staat om zijn toewijding aan het bevorderen van duurzame ontwikkeling in 'onderbediende' sectoren in opkomende markten.

Deze symbiose van een handelsbedrijf en ontwikkelingshulp is een perfect voorbeeld hoe het wél kan, zonder dat de politiek zijn schimmige spelletjes kan spelen of dat organisaties voor het goede doel kapitalen verspillen omdat ze teveel overhead (dure kantoorgebouwen, dure directeuren) hebben.

Familie Gottesmann vertrekt bij Acomo

Acomo en diens rechtsvoorganger NV Rubber Cultuur Maatschappij 'Amsterdam', afgekort tot Amsterdam Rubber, hebben sinds de oprichting in 1908 nogal wat ups and downs meegemaakt. Vooral in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw ging het een aantal keren bijna mis. Slechts een omgekeerde overname van Catz International redde Acomo van de ondergang.

Kwartetten met Catz
Catz International werd in 1856 opgericht en werd in 1973 gekocht door S & W Berisford, een Engels beursgenoteerd bedrijf dat in de geest van de tijd geloofde in diversificatie. Dat beleid mislukte faliekant en intussen bestaat S & W Berisford niet eens meer.

[Dov Gottesmann in 1984]

Drie jaar later kocht Drying Corporation, gevestigd te Willemstad (Curaçao), het investeringsvehikel van Dov Gottesmann (1929-2011), Catz International van S & W Berisford. Gottesmann had zijn fortuin gemaakt via zijn handelscontacten in Afrika en was in die periode adviseur van S & W Berisford.

De omgekeerde overname
Acomo in zijn huidige vorm ontstond in 1982 na een omgekeerde overname (reverse takeover) van Amsterdam Rubber door Catz International. Dov Gottesmann werd uiteraard CEO van het bedrijf, een functie die hij tot 1999 vervulde. Daarna werd hij er President-Commissaris. Zijn zoon Yoav Gottesmann (1952) volgde hem in 2002 op in de Raad van Commissarissen, al bleef zijn vader betrokken bij Amsterdam Rubber in de rol van 'adviseur'.

[Yoav Gottesmann in 2023]

Gottesmann weg bij Acomo
Halverwege 2024 bleek dat Yoav Gottesmann in stilte afscheid had genomen van Acomo. Na zijn vertrek als commissaris heeft de familie van Yoav Gottesman ook alle aandelen van Acomo in de verkoop gedaan. Het bleek dat de investeringsmaatschappij van de familie Gottesmann haar belang in Acomo had teruggebracht van zo’n 10% tot minder dan (de fiscaal aantrekkelijke) 5%. De resterende 1,8 miljoen aandelen, thans goed voor ruim €26 miljoen, zullen ook worden verkocht, zo vertelde mij een goed ingevoerde bron.

Verder dan een vage indicatie waar de investeringsmaatschappij van de familie Gottesmann zetelt kwam geen enkele journalist. Zelfs een telefoonnummer vinden bleek onmogelijk. Logisch, want Drying Corporation is slechts een brievenbusfirma, gebruikmakend van het voordelige fiscale klimaat op Curaçao. Er werkt niemand en dus is een telefoonaansluiting ook zinloos.

Het vertrek van de familie Gottesmann is het einde van een tijdperk. Jammer dat Yoav Gottesmann geen kinderen heeft die commercieel inzicht hebben en zich verbonden voelen met Acomo.

Acomo, [..] Fund en SunButter

[Fondsmanager Hilco Wiersma verbood me in dit artikel de naam van het betreffende fonds te gebruiken]

[..] Fund noemt zich de enige specialist die zich focust op Nederlandse beursgenoteerde small- en midcapaandelen. Het beheerteam claimt meer dan 50 jaar kennis, kunde en ervaring te hebben op het gebied van investeren in beursgenoteerde Nederlandse kleine- [sic] en middelgrote ondernemingen.

Dat lijkt een interessante strategie, maar die kleine en middelgrote ondernemingen staan niet voor niets op de Amsterdam Small Cap Index (AscX). Je bent als kleinere onderneming vaak (nog) te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet. Wereldwijde problemen kunnen kleinere ondernemingen soms harder raken dan de mondiale spelers. Dat is dan ook direct de oorzaak van de achterblijvende koers van Acomo: een te kleine free float om interressant te zijn voor professionele beleggers, zoals banken en pensioenfondsen, waardoor het aandeel slechts door particulieren wordt gekocht als beleggingsaandeel.

[..] over Acomo
De directie van [..] Fund is al een tijdje teleurgesteld in de koersontwikkeling van handelshuis Acomo. Dat kan en dat mag. Zo eens per jaar bezoekt de directie van [..] Fund de directie van Acomo en men gelooft dat zo'n bezoek enige druk legt op de directie van Acomo om meer aandeelhouderswaarde te creëren.

Niets is minder waar. De directie van Acomo kan en mag geen informatie verstrekken die als koersgevoelig kan worden bestempeld. Het management van [..] Fund hoort dus alleen maar algemeenheden.

Maar [..] Fund doet zelf ook suggesties: verkoop SunButter om 'waarde te genereren'.

'De groei van SunButter zette de afgelopen jaren door met gemiddeld dubbelcijferige omzetgroei. Het product slaat goed aan bij een groeiende groep consumenten die een gezonde levensstijl belangrijk vinden. Het verkoopteam is uitgebreid om het merk verder te laten groeien. Als SunButter binnen enkele jaren voldoende schaalgrootte heeft bereikt (> $ 50 mln), dan behoord [Arghh: behoort] een (gedeeltelijke) verkoop of beursgang via een Special Purpose Acquisition Vehicle (SPAC) tot de mogelijkheden'.

[Bron: Investment Case Acomo: 31 augustus 2021]

Hypothetische verkoop SunButter
Maar laten we eens naar een hypothetische verkoop van SunButter kijken. Stel dat SunButter intussen een omzet heeft van $100 mln en een nettowinst van $10 mln. Een merkartikel heeft veelal een veel grotere winstmarge dan een commodity. Een multinational betaalt vaak meer dan tien maal de winst of één maal de omzet voor een merkartikelenfabrikant. Dat betekent dat Acomo $100 mln extra in kas krijgt. Vaak zal Acomo de aandeelhouders laten meeprofiteren van deze 'winst' door een verhoogd dividend.

Het probleem ontstaat pas een jaar later. Denk even mee: in jaar 0 zorgt SunButter nog voor een winstbijdrage van $ 10 mln. In jaar 1 valt die winst door de verkoop van SunButter weg, maar wordt gemaskeerd door de verkoopprijs van $100 mln en het verhoogde dividend. In jaar 2 zullen winst en verkoopprijs van het zeer winstgevende SunButter niet meer meegerekend kunnen worden in de resultaten van Acomo. Als er niet een nieuwe, zeer winstgevende activiteit voor die $100 mln kan worden aangekocht, hebben Acomo en de aandeelhouders een groot probleem.

Kapitaalbehoefte Acomo
Bovendien hoeft Acomo helemaal geen onderdelen te verkopen om geld binnen te krijgen. Het bedrijf heeft namelijk veel mogelijkheden om dat kapitaal aan te trekken. Denk aan extra leencapaciteit bij banken, overslaan van dividend, uitgeven van aandelen of het uitschrijven van een converteerbare obligatie. Al die opties zijn ooit al eens gebruikt en kunnen eenvoudig opnieuw toegepast worden.

Met andere woorden: De suggestie van [..] Fund zorgt voor kapitaalvernietiging bij Acomo en dat lijkt me nu juist niet de bedoeling.

Deze column mag probleemloos op beleggingsforums beleggingsfora worden overgenomen.

Beleggers Belangen: Advieswijziging Acomo

Advieswijziging Acomo | Aantrekkelijk gewaardeerd en een mooi dividend

De koers van het aandeel Acomo beweegt al geruime tijd zijwaarts. Een schadeclaim tegen de onderneming en een hedge op cacao die verkeerd uitpakte, maakten beleggers terughoudend. Tijd om ons advies tegen het licht te houden.

Acomo behoort met een marktkapitalisatie van €518 mln tot de small caps. Het is een onderneming waaraan niet zoveel aandacht wordt besteed, mede doordat het management weinig informatie deelt met de buitenwereld. Ook de beursprestaties zijn de laatste jaren niet al te indrukwekkend te noemen: een belegging in Acomo leverde de afgelopen vijf jaar namelijk een gemiddeld rendement op van maar 1,9% per jaar.

Het handelshuis in noten, specerijen, eetbare zaden, thee, voedingsingrediënten en biologische ingrediënten kende de laatste jaren dan ook enkele behoorlijke tegenslagen.

Cacao-oogst
De belangrijkste daarvan zijn de flinke verliezen op cacao-activiteiten, doordat een hedge niet goed uitpakte. Een erbarmelijke oogst in Ghana en Ivoorkust zorgde ervoor dat de prijs van een ton cacao door het dak schoot. De landen zijn samen verantwoordelijk voor circa 60% van de wereldwijde productie van cacao en kampten met zeer nat weer. Hierdoor ontstonden schimmelziektes en virussen die de stengels en wortels van de cacaobomen aantasten.

De sterk stijgende cacaoprijs zorgde er vervolgens voor dat de resultaten bij Acomo binnen het segment biologische producten fors onder druk kwamen te staan. In 2023 werd met deze tak van sport slechts een aangepaste ebitda gerealiseerd van €6,9 mln (ebitda-marge van 1,6%), tegenover een operationeel resultaat van €30,1 mln een jaar eerder.

Daartegenover staan goede resultaten bij andere divisies. Ook in de eerste helft van 2024 zagen we dit terug in de cijfers van Acomo. De omzet bij de belangrijke noten- en specerijendivisie steeg bijvoorbeeld met 7% en de ebitda dikte met meer dan 10% aan. Bovendien is recent de overname van de notenactiviteiten van Caldic aangekondigd.

Beleggen is vooruitzien en normaliter durven beleggers wel door een mindere periode heen te kijken, maar bij Acomo speelde er meer. Er vonden namelijk enkele wisselingen plaats in de top van het management en er liep een schadeclaim tegen de onderneming.

De Schadeclaim
Een Bulgaarse oud-leverancier meende dat het contract tussen beide partijen ten onrechte was beëindigd en claimde een bedrag van €55 mln, aanzienlijk gezien de marktkapitalisatie van €518 mln. Het management van Acomo stelde daar tegenover dat de kwaliteit van de geleverde producten, in dit geval zonnebloempitten, van een te lage kwaliteit was.

Onlangs kwam het tot een gunstige uitspraak voor de aandeelhouders. Eind juli 2024 oordeelde de rechtbank in een tussenvonnis dat het door de leverancier ingeroepen boetebeding niet geldig is en dat die er geen beroep op kan doen. Mocht de zaak in het voordeel van Acomo worden beslist, waar het op dit moment wel op lijkt, dan zal de schade minder dan €1 mln bedragen. Desalniettemin zal de rechtszaak een (tijdelijke) negatieve impact hebben gehad op de waardering.

Redactie AgriTrade: [Update 19 december 2024] Tradin Organics betaalt €300,000 als definitieve afdoening van de Bulgaarse schadeclaim.

Advies aandeel Acomo naar 'kopen'
Ervanuit gaande dat de cacaoprijs op termijn ook weer normaliseert, liggen betere resultaten in het verschiet. Bij een geschatte koers-winstverhouding over 2025 van 10 en een dividendrendement dat boven de 5% ligt, trekken we het advies voor het aandeel Acomo op naar ‘kopen’.

Bron.

Babar, Tabak en de Jappen

Banda
Gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen (1587-1629) was door de Vereenigde Oostindische Compagnie naar 'de Oost' gestuurd om, onder andere, een monopolie op de lucratieve handel in nootmuskaat, foelie en kruidnagel te regelen. Die specerijen groeiden uitsluitend op de Banda eilanden. Hij sloot daarvoor verdragen met de hoofdmannen van de Banda-Eilanden. Ondanks die verdragen leverde de bevolking stiekem toch aan de Engelsen, Portugezen en Chinezen. Coen meende dat dit verraad hard moest worden aangepakt en hij organiseerde in 1621 een strafexpeditie naar Banda. Na afloop zijn er van de 15,000 bewoners nog maar 1,000 over. De rest is gedood, gevlucht of in slavernij afgevoerd naar Batavia.

Babar
Op het eilandje Babber (later Pulau Babar genoemd) was ooit een klein VOC-fortje ingericht. Zo klein was dat fort dat het werd vrijwel nooit met meer dan drie soldaten werd bemand. Babar is het grootste van de Babareilanden. Het is 32 kilometer in doorsnede. De centrale berg is bedekt met subtropisch woud.

In de Tweede Wereldoorlog was het eiland bezet door de Japanners. Babar lag strategisch omdat het slechts door de Timorzee gescheiden was van Australië. Op het eiland was geen ruimte voor een vliegveld en daarom had het toen een functie als meldpost voor overvliegende vliegtuigen. De bevolking werd in het gareel gehouden door enkele tientallen Japanse soldaten.

In 1944 onstond onrust bij de bewoners over de door de Japanners opgelegde belastingen en de verplichting om 'troostmeisjes' te leveren. In het dorp Emplawas gingen de dorpsoudsten uiteindelijk akkoord met de betaling – per familie – van een geperste tabaksstaaf met een lengte van drie el (circa twee meter). Bij de levering ontstond ruzie, omdat de Japanners in plaats van drie el plots vier el (circa drie meter) eisten. Het dorpshoofd weigerde.

Een dag later kwam de Japanse commandant Shinohara met enkele soldaten om orde op zaken te stellen. Er ontstond een schermutseling, waarbij alle Japanners werden gedood. De teerling was geworpen en de dorpshoofden besloten de aanval te openen op de rest van de Japanners op Babar. Bij de eerste de beste Japanse radiopost liep het al direct mis. Eén Japanner wist te ontkomen en waarschuwde zijn landgenoten. De volgdende dag arriveerde een schip met 100 militairen. De Japanners stuurden nu een dorpsbewoner het bos in om de gevluchte daders te laten weten dat 'het' ze werd vergeven. De volgende dag zou een verzoeningsfeest plaatsvinden. Yeah, right.

Ondanks groot wantrouwen gaven de meesten gevolg aan de uitnodiging. Wat hierna gebeurde zal geen verbazing wekken: bijna alle dorpsbewoners werden vermoord. Schattingen over het aantal slachtoffers lopen uiteen van 400 (Nederland)[1], 700 (Japan)[2] en 1,400 (Indonesië). De knapste meisjes werden als 'troostmeisje' weggevoerd.

Couardise, mère de la cruauté ofwel 'Lafheid, moeder der wreedheid', zei de Franse filosoof Michel de Montaigne al in 1595.

[1] Bert Immerzeel: Een tragedie op Babar in Pelita Nieuws - 2010.
[2] Yoshinori Murai: A Case of Massacre by the Japanese Imperial Army in Babar Island, Eastern Indonesia in Journal of Sophia Asian Studies - 1992.

Mokka en Koffie

Mokka (Al-Mokha of Al-Mukha) is een havenstad, gelegen aan de Rode Zee in het door burgeroorlogen verscheurde Jemen. En wat de meeste lezers al direct zullen vermoeden klopt: de koffiesoort mokka is vernoemd naar deze stad.

Mokka is, in verhouding, nog niet eens zo'n oude stad en het kan zijn wortels terugvoeren tot de 14de eeuw. Van de 15e tot de 17e eeuw was het de belangrijkste handelsplaats voor koffie ter wereld.

De stad behoorde vanaf 1538 tot het Ottomaanse Rijk. In 1636 werd Mokka (en omstreken) een onafhankelijke staat. Van 1849 tot 1918 hadden de Ottomanen de stad opnieuw in handen. Daarna behoorde Mokka tot Jemen.

Vóór de komst van de Ottomanen in Jemen was Mokka een onbeduidend vissersdorpje. De Ottomanen ontwikkelden Mokka als strategisch gelegen havenstad. Mokka werd een belangrijke marktplaats voor veel goederen, vooral koffie (Coffea arabica). De koffie zelf groeide niet in Mokka, maar werd vanuit Ethiopië en het binnenland van Jemen naar de haven in Mokka vervoerd. Tot op de dag van vandaag staan de mokkakoffiebonen bekend om hun sterke, ietwat cacao-achtige smaak.

De bron van koffie
Koffie stamt uit de Hoorn van Afrika, de uiterste oostpunt van het vasteland van Afrika. In dit gebied liggen Ethiopië, Somalië, Eritrea en Djibouti. Ook daar is het chronisch onrustig.

Zo belangrijk werd koffie dat verschillende landen met de eer wilden strijken om de ontdekking van het drinken van koffie op hun naam te krijgen. Er moest dus een verhaal verzonnen worden. Halverwege de 15de eeuw, zo gaat het eerste geloofwaardige verhaal, importeerde Sufi Imam Muhammad Ibn Said Al Dhabhani voor het eerst koffie in Jemen. Het vroegste gedocumenteerde bewijs dat koffie in Jemen werd geroosterd en gedronken is van Ahmed al-Ghaffar en stamt ook uit die periode. Koffie werd gedronken door soefies, aanhangers van een mystieke leer binnen de islam, om alert te blijven tijdens hun misschien slaapverwekkende rituelen.

Het Monopolie op Koffie
De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), altijd op zoek naar winstgevende handel, had tussen 1620 en 1757 een factorij (handelspost) in Mokka. Ook de Britten, Fransen en Denen hadden handelsposten in de stad.

In het woord 'factorij' herkent iedereen natuurlijk direct het Engelse woord factory ('fabriek'), maar je zult je misschien verwonderen over het verschil in betekenis van beide woorden. Hoe kom je van handelspost (factorij) naar werkplaats (fabriek). Beide woorden stammen af van het Latijnse woord factorium, wat vertaald kan worden als een 'ruimte voor doeners of makers'.

De Val van Mokka
Het bleek voor de VOC nogal lastig dat Mokka een monopolie op de handel in koffie had. Een monopolie had (en heeft) meestal te hoge prijzen tot gevolg. Vandaar dat koene handelaren van de VOC stiekem enkele koffiebonen Jemen uitsmokkelden en overbrachten naar Nederlands-Indië. Op Java verschenen al snel uitgestrekte koffieplantages. De Engelse East India Company deed (uiteraard) hetzelfde en plantte grootschalig koffiebonen in India.

Die paar gepikte koffiebonen bleken de directe oorzaak van de neergang van Mokka.

Tot de 19e eeuw diende Mokka als haven van de Jemenitische hoofdstad Sanaa. Vandaag de dag is Mokka een onbeduidend, vervallen en gebombardeerd haventje, opnieuw een smokkelaarsnest.

Acomo, handelshuis in agrarische producten, begon zijn bestaan in 1908 als de Rubber Cultuur Maatschappij 'Amsterdam' ofwel de RCMA. Het bedrijf plantte op Sumatra grootschalig Indische rubberbomen (Ficus elastica) aan met koffie als onderbeplanting. Een vroege bedrijfsfilm van RCMA is hieronder te zien.

.

Acomo koopt notenactiviteiten van Caldic

Acomo neemt het onderdeel Caldic Food Service and Retail (FSR) over van het in Rotterdam gevestigde Caldic. Caldic Food Service and Retail verhandelt, onder meer noten, zaden, pitten, zuidvruchten, peulvruchten en marsepein in het noorden van Europa.

De acquisitie zal deactiviteiten van Acomo op het gebied van noten behoorlijk verstevigen en stelt het bedrijf in staat om een bruggenhoofd te bouwen in Scandinavië.

De aankoop betreft Caldic Food Service and Retail (FSR), gesticht in 1923 onder de naam AB R Lundberg en in 2010 door Caldic gekocht. Caldic Food Service and Retail heeft een hoofdkantoor en een verwerkings- en productiefabriek in Malmö (Zweden). Het bedrijf is vooral actief in Denemarken, Zweden, Noorwegen, Finland en Duitsland. Caldic Food Service and Retail (FSR) levert een breed assortiment noten, zaden, pitten, zuidvruchten, peulvruchten en marsepein aan groothandels en retailklanten, de voedingsmiddelenindustrie en de Out-of-Home markt. Het runt met succes zijn eigen, alom bekende retailmerk, Naturens Energi, en produceert ook marsepein (op basis van amandelen) van hoge kwaliteit.

Caldic Food Service and Retail (FSR) zal worden hernoemd tot Delinuts Nordics en zal nauw gaan samenwerken met Delinuts Netherlands om nieuwe markten en mogelijkheden te onderzoeken.

"Beide bedrijven hebben een enorm groeipotentieel", stelde Sander van Ooij, directeur van Delinuts. Hij wijst erop dat de portefeuilles van beide bedrijven elkaar heel goed aanvullen op het gebied van sourcing en kennis, maar ook in assortiment, verkoopkanalen en geografische spreiding. "Dit stelt ons in staat om nieuwe en onderscheidende combinaties van producten, markten en diensten aan te bieden."

Financiële gegevens zijn niet bekend gemaakt, maar ik schat dat deze overname zo'n €30 mln aan winstgevende omzet aan Acomo toevoegt.

[Update 12 april 2025] Mijn geschatte omzet van Caldic Food Service and Retail, hernoemd tot Delinuts Nordics, komt overeen met de gegevens, vermeld op pagina 156 van het (later verschenen) Jaarverslag over 2024 van Acomo.

Grenada en Nootmuskaat

Idyllisch. Dat is het beste woord om de eilanden in het Caraïbisch gebied te omschrijven. Omringd door een azuurblauwe zee en gezegend met een heerlijk klimaat zijn de eilanden een perfecte bestemming voor de wat meer welgestelde zonaanbidders.

Eén van die eilanden is Grenada, door Columbus in 1498 voorbij gezeild tijdens zijn derde reis naar 'de Oost', terwijl hij natuurlijk 'de West' had ontdekt. Hij noemde het 'La Concepción' ('de Verwekking'). Hoewel hij het voor de Spaanse kroon claimde zijn er geen Spaanse voetstappen op het eiland achtergelaten. De inheemse Caribs waren niet zo gesteld op buitenstaanders. Wat later kreeg het eiland de naam Grenada, een bewijs dat Spaanse zeelieden niet zo goed hadden opgelet op school. De naam van de Zuid-Spaanse stad was namelijk Granada. Diezelfde fout maakten ze bij de nabijgelegen eilandengroep, de Grenadines.

Pas in 1649 wisten de Fransen een nederzetting op Grenada te stichten en ook toen liep de zaak al snel uit de hand. Pas toen alle Caribs waren uitgemoord of verdreven, keerde de rust terug. De Fransen stichtten er de eerste suikerplantages, waar ingevoerde Afrikaanse slaven het zware werk moeten verrichten.

In 1763 kwam Grenada in handen van de Britten. De Fransen pikten het in 1779 weer in, maar moesten het in 1783 weer teruggeven aan de Britten. Nadat slavernij door de Britse overheid werd verboden, bleken de nu vrije slaven weinig zin te hebben om op die suikerplantages te blijven werken. Dus stapten de Britten over op koelies en haalden werknemers uit India.

[A View of the Town of St George (Grenada) taken from the Belmont Estate (1819)]

Het mocht niet baten. De suikerplantages raakten in verval, maar het maakte ruimte voor het verbouwen van exotische gewassen, zoals bananen, cacao, koffie en nootmuskaat.

Er bestaan wat tegenstrijdige verhalen over het precieze moment waarop nootmuskaat op de Caraïbische eilanden voor het eerst werd aangeplant. De meest aannemelijke bron vermeld dat ene Frank Gurney in 1843 stekjes van de nootmuskaatboom liet overbrengen naar Grenada, waar ze (vermoedelijk) aangeplant werden in het gebied tussen het huidige Soubise Point en Birchgrove op de Bellevue en Capitol Estates. Een deel van Capitol wordt nog steeds Penang Estate genoemd.

Aan het eind van de vorige eeuw leverde Grenada – twee keer zo groot als Texel - zo'n 20 procent van de totale wereldproductie van nootmuskaat. Dat kwam neer op een jaarlijkse productie van zo'n 2,000 ton met een waarde van $13 miljoen. Omdat er vooral in Indonesië nogal wat smokkel naar Singapore plaatsvond, kelderde de prijs van nootmuskaatnoten.

Tijd voor actie, zo besloten the powers that be. Het Nederlandse bedrijf Catz International, onderdeel van het beursgenoteerde Acomo, stichtte in 1992 Bercatz. Het werd een Joint venture tussen Catz (30%) en het Indonesische Berdikari, de grootste nootmuskaatproducent ter wereld (70%). Het bedrijf zou de nootmuskaat van zowel Indonesië als die van Grenada gaan verkopen om op die manier de prijzen te stabiliseren.

Dat ging niet helemaal naar wens, want de natuur liet zich weer eens van zijn meest slechte kant zien. Grenada lag in het pad van twee tropische cyclonen, Ivan (2004) en Emily (2005), die het eiland en dus ook de nootmuskaatbomen zwaar teisterden.

Nu denk je misschien dat het herplanten van de nootmuskaatbomen snel een terugkeer naar de oude situatie zou betekenen, maar niets is minder waar. De eerste oogst van muskaatnoten vindt pas zeven tot negen jaar na het planten plaats en de bomen bereiken hun volledige potentieel na twintig jaar. Het duurt dus nog jaren voordat Grenada weer kan profiteren van de export van nootmuskaat.

De regering van Grenada probeert de economie zo veel mogelijk te stimuleren. Een idee is om minder muskaatnoten als commodity uit te voeren, maar meer waarde te generen door een verwerkingsfabriek te bouwen waar producten als nootmuskaatolie, nootmuskaatsiropen en nootmuskaatvet worden geproduceerd voor de voedingsmiddelenindustrie, cosmeticabedrijven of farmaceutische industrie.

Zou Acomo hier niet iets in kunnen betekenen? Het nemen van een belang in deze verwerkingsfabriek zorgt voor nieuwe producten met toegevoegde waarde voor de dochterondernemingen van Acomo.

Overigens wordt ook op het nabijgelegen Trinidad and Tobago tegenwoordig op kleinere schaal nootmuskaat verbouwd.

[Update 2 juli 2024] Here we go again.

The Monchy Food Company neemt notenmerk Nutisal over

The Monchy Food Company heeft het merk voor droge geroosterde noten Nutisal overgenomen van het Zweedse zoetwarenbedrijf Cloëtta.

Naast Zweden worden de noten van Nutisal ook verkocht in Denemarken, Noorwegen, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en de Benelux. In Zweden is Nutisal het op een na grootste merk in noten onder merknaam.

Het merk Nutisal vertegenwoordigt ongeveer de helft van de totale notencategorie van Cloëtta, die circa 2% van de totale netto-omzet van het bedrijf (€732.5 mln) omvat. Dat betekent dat Nutisal een jaaromzet heeft van zo'n €7 mln. Cloëtta blijft (voorlopig) noten leveren in het Pick & Mix-segment.

Cloëtta wil de merken- en productportfolio stroomlijnen om de complexiteit van de onderneming te verminderen. Het bedrijf noemt de voortdurende consolidatie in de zoetwarenwereld echter ook noodzakelijk, al lijkt het dat het bedrijf ietwat te inhalig is geweest en zich met de acquisitie van Nutisal buiten de eigen comfort zone heeft begeven.

Het merk Nutisal werd in 2014 door Cloëtta overgenomen. In 2020 besloot Cloëtta de productie van noten uit te besteden aan een derde partij om 'de concurrentiepositie te verbeteren'. De productiefaciliteit in Helsingborg, Zweden, werd in 2021 gesloten.

Er gaan geen banen verloren vanwege het afstoten van het merk. De activiteiten van Nutisal in Nederland, België en Duitsland zullen worden geïntegreerd in dochteronderneming Foodtrend, terwijl voor de Scandinavische markten een verkoopkantoor in Malmö (Zweden) zal worden opgericht.

The Monchy Food Company (sinds 1851) heeft een hoofdkantoor in Capelle aan de IJssel en is een onderneming die actief is op het gebied van noten, zaden, zuidvruchten en superfoods. Het is een combinatie van de bedrijven Rhumfeld, Rhumfeld Baltic, Foodtrend en De Notenbeurs. De laatste overname betrof de Westfriese Pindabranderij in 2020. Het portfolio bevat zowel A-merk als private label producten, ingrediënten en voedingsconcepten. Deze worden toegepast bij private labels en eigen merken binnen de industrie, retail, foodservice en e-commerce.