De zaak van de besmette pinda's (+ uitspraak)

[Uitspraak rechtbank staat onderaan]

Het was een opmerkelijk bericht: De Rotterdamse handelaar in agrarische grondstoffen Cornhouse, werkmaatschappij van Amberwood Trading, moest zich op 21 juli 2020 voor de rechtbank verantwoorden voor het doorverkopen van een partij pinda's met een te hoog gehalte aan aflatoxine.

Centraal stonden vier uit Argentinië en de Verenigde Staten afkomstige partijen pinda’s. Cornhouse importeerde de 100 ton pinda's in 2016 en 2017 om deze aan (toen) Unilever (thans Upfield) te verkopen om de bekende Calvé pindakaas te produceren. De pinda's werden echter teruggestuurd, omdat er te hoge waarden van de mycotoxine aflatoxine B1 in verstopt zouden zitten. Aflatoxine is een familie van secundaire metabolieten van diverse schimmels en zijn in zelfs kleine hoeveelheden dodelijk giftig. De EU heeft een grenswaarde vastgesteld van 4 µg/kg.

Dat kan gebeuren zou je denken. Er stonden daarna een paar opties open voor Cornhouse: ze konden de pinda's terugsturen naar de leveranciers, ze konden ze laten schonen of ze konden ze laten vernietigen. Het bedrijf koos er echter voor om de pinda's door te verkopen, omdat 'uit hun analyse juist bleek dat de aflatoxinewaarden beneden de grenswaarden bleef'.

Voor de rechter claimde Cornhouse dat Unilever, ondanks aandringen, niet de analyserapporten wilde overdragen. Ondertussen had zijn werkgever wél de beschikking over certificaten uit het land van herkomst. Die toonden aan dat de ladingen in orde waren. Dus je gelooft niet een gerenommeerd bedrijf als Unilever, maar wel een exporteur in verre landen?

[Aflatoxine in pinda's | Zo erg was het dus niet]

Twee partijen gingen naar Duyvis. De rest eindigde bij een producent van diervoeder. Dat de pinda’s wel degelijk te veel aflatoxine bevatten, kwam later naar voren bij een groot onderzoek van de NVWA. De waakhond nam daarbij zo’n 1,6 miljoen noten onder de loep. Toen leverde Unilever ook de rapportages, behorende bij het viertal teruggestuurde leveringen.

Ik vermoed dat Cornhouse de pinda's maar heeft doorverkocht, omdat ze anders tegen een te groot financieel verlies zouden oplopen. Ze hadden echter niet gerekend op een groot onderzoek van de NVWA. Daarbij kwam de hele zaak aan het licht en moesten diverse partijen worden teruggeroepen. Die rekening kreeg Cornhouse ook nog eens gepresenteerd.

Als het aan de officier van justitie ligt, krijgt Cornhouse een voorwaardelijke boete van €40.000. Voor de voor de leeuwen geworpen manager Herman Driesens eiste zij een taakstraf van 80 uur. Directeur Bert Noorland verwachtte dat zijn onderneming nu als 'besmet' zou worden gezien in de branche. Het spreekwoord luidt niet voor niets: Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

Een overweging tot slot
Overigens vroeg ik me af of de verdediging een beroep heeft gedaan op een strafuitsluitingsgrond. Een verdachte kan namelijk een beroep doen op een bijzondere versie daarvan, een zogenaamde buitenwettelijke schulduitsluitingsgrond, indien hij kan aantonen dat hij de maximaal van hem te vergen zorg heeft betracht. Opmerkelijk genoeg is deze jurisprudentie ontstaan naar aanleiding van een soortgelijke zaak, het arrest aflatoxine in pinda's.

Uitspraak
De rechtbank acht opzet niet bewezen, maar acht de verdachte wel schuldig. De verdachte wordt veroordeeld tot een geldboete van €60,000, waarvan de helft voorwaardelijk. Bovendien krijgt de verdachte een proeftijd voor de duur van twee jaar. Zie hier voor de uitspraak.

Naamswijziging
De hele kwestie is, zoals directeur Bert Noorland al voorspelde, niet zonder gevolgen gebleven. Per 01 januari 2021 is de naam van Cornhouse en van de moedermaatschappij Amberwood Trading gewijzigd in Rotterdam Commodities Trading BV. Op zijn LinkedIn-account heeft Bert Noorland alle sporen van de oude naamgeving zorgvuldig verwijderd.