Zanzibar en Kruidnagels

Zanzibar is een kleine archipel in de Indische Oceaan en ligt zo'n 25 kilometer uit de kust van het Afrikaanse continent. Het bestaat uit een veelheid aan kleine eilanden en twee grotere: het hoofdeiland Zanzibar (al heet dat eiland tegenwoordig officieel Unguja) en Pemba. De hoofdstad in Zanzibar City en die ligt uiteraard op Zanzibar.

Wat betekent Zanzibar eigenlijk, is uiteraard een vraag die zich op dit moment in het achterhoofd van de lezer kan vormen. Het woord 'Zanzibar' is uiteindelijk terug te herleiden tot het Oud-Perzische zangbâr, een combinatiewoord van zang ('zwart') en bâr ('kust). Samengebald betekende het 'kust van de zwarten', refererend aan de donkere huid van de oorspronkelijke bewoners. Het kon toen nog.

Zanzibar is sinds 1964 een behoorlijk autonome provincie van Tanzania, dat tegenwoordig als Tanganyika door het leven gaat. Daarvoor werd er behoorlijk met Zanzibar gekwartet. In het jaar 1503 kwam het eerst in Portugese handen. In 1698 kwam Zanzibar onder het bewind van het Sultanaat van Oman.

Opeenvolgende sultans ontwikkelden op Zanzibar een economie die gebaseerd was op handel en de verbouw van gewassen waarmee goed geld verdiend kon worden. Uiteraard waren ivoor en slaven uit het Afrikaanse binnenland toendertijd de echt belangrijke winstmakers[1]. De archipel stond bij de locale bevolking ook bekend als 'Specerij Eilanden' en was beroemd voor diens kruidnagels en andere kostbare specerijen. Op de twee grotere eilanden ontstonden uitgestrekte plantages waarop kruidnagelbomen verschenen. De handel kwam langzamerhand in handen van handelaren die afkomstig waren van India.

De kruidnagel was oorspronkelijk afkomstig van de de Molukken, die lange tijd deel uitmaakten van Nederlands-Indië. Het is niet precies bekend wanneer de introductie van kruidnagels op Zanzibar plaatsvond, maar men denkt dat dit in het jaar 1818 moet zijn gebeurd[2]. Lange tijd was Zanzibar een van de belangrijkste leveranciers van kruidnagels, maar de jaarlijkse oogsten kelderden met wel 80 procent in de jaren 70 van de vorige eeuw. Het was het gevolg van een totaal mislukt experiment met het revolutionair socialisme van 1964 tot 1977 toen de bijna marxistische overheid een rigide systeem van prijzen en export vaststelde.

Zanzibar is die klap nooit te boven gekomen en staat nu wereldwijd op de derde plaats met een schamele 7 procent van alle geëxporteerde kruidnagels. Indonesië levert 75 procent van alle kruidnagels, gevolgd door Madagaskar met 18 procent. Nog steeds heeft de overheid van Zanzibar een monopolie en alle kruidnagels mogen slechts verkocht worden via de Zanzibar State Trading Corporation (ZSTC), een staatsbedrijf. Velen smokkelen hun kruidnagels nu naar Kenia in de wetenschap dat daar hogere prijzen te krijgen zijn.

Tegenwoordig exporteert Zanzibar vooral zeewier, raffia en nog wat specerijen. De economie van de eilandengroep steunt verder op visvangst en het maken van traditionele kano's. Zanzibar komt ook steeds meer in de belangstelling te staan van de Europese toerist, want het is een echt prachtige eilandengroep. Dat wel.

Catz International is nu al wereldwijd een van de grootste handelaars in kruidnagels. Ik zou zeggen: Catz, grijp je kans in Zanzibar.

[1] David Van Reybrouck: Congo: Een geschiedenis - 2010
[2] Peter J. Martin: The Zanzibar Clove Industry in Economic Botany - 1991